Rozmowa z dziećmi o wojnie – Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Inowrocławiu

Od kilkunastu dni toczy się wojna. Inwazja wojsk rosyjskich w Ukrainie przybiera na sile. W mediach, na portalach społecznościowych pojawiają się wstrząsające obrazy i filmy. Widzimy płonące budynki, rannych, przerażonych ludzi, płaczące dzieci. Napływające informacje potęgują w nas lęk, strach i obawy o przyszłość. Mamy poczucie bezsilności, pojawia się złość i niedowierzanie, że w XXI wieku jesteśmy świadkami wojny, która toczy się tak blisko nas.

W tym trudnym dla wszystkich czasie szczególnej troski i wsparcia potrzebują dzieci i młodzież. Na portalach społecznościowych pojawia się wiele informacji, są nagrywane filmiki dotyczące tego, jak i czy rozmawiać z dziećmi o wojnie, która nagle stała się realnym wydarzeniem, a nie tylko odniesieniem do historii.

Wiemy już, że z dziećmi i z młodzieżą trzeba rozmawiać o wojnie, gdyż nie uchronimy ich w pełni od napływających informacji z różnych źródeł (media, portale społecznościowe, rówieśnicy). Jako osoby pracujące bezpośrednio z dziećmi i młodzieżą chcielibyśmy przekazać rodzicom, opiekunom, nauczycielom i innym zainteresowanym osobom kilka wskazówek dotyczących tego, jak rozmawiać z nimi o wojnie:

REAGUJ NA POTRZEBY DZIECKA– jeśli chce rozmawiać stwórz do tego bezpieczną przestrzeń. Dowiedz się co wie, skąd ma takie informacje, co sądzi o tej sytuacji, jakie są jego przemyślenia, obawy. Jeśli nie jest chętny do rozmowy na ten temat, nie zmuszaj go, ale zapewnij, że zawsze możesz z nim porozmawiać o tym, gdy będzie chciał.
ROZMOWĘ ROZPOCZNIJ OD PYTAŃ – trudne rozmowy warto zaczynać od pytania o samopoczucie (np. „Jak się czujesz?”). Warto też pytać „Czy jest coś co Cię niepokoi, czy wymaga wyjaśnienia?”). Odpowiadajmy szczerze i zgodnie z posiadaną wiedzą, często w takich momentach ze strony dorosłego może pojawić się odpowiedź „nie wiem”. Nie jest ona niczym złym. Jako dorosły masz prawo nie wiedzieć, nie znać odpowiedzi na zadane pytania, ale w tym momencie jesteś szczery, wspólnie z dzieckiem przeżywasz tę sytuację, co jest dla niego bardzo ważne.
PRZEKAZYWANE INFORMACJE powinny być dostosowane do wieku i rozwoju poznawczo – emocjonalnego dziecka. Rodzic najlepiej zna swoje dziecko i potrafi wyczuć czy przekazywana wiedza nie będzie dla niego trudna i obciążająca.
DOSTOSUJ JĘZYK DO WIEKU DZIECKA – z młodszymi dziećmi należy opisywać konflikty z wykorzystaniem tego co znają i rozumieją.
UWAŻAJMY NA OBRAZY I DOZUJMY INFORMACJE – nie pokazujmy drastycznych treści, starajmy się nie oglądać relacji telewizyjnych przy nich, zadbajmy o to, aby nie mierzyły się z najbardziej wstrząsającymi przekazami. Kontrolujmy też co dzieci oglądają, z jakich programów i gier korzystają (zwłaszcza tych zawierających przemoc). Gdyż to może negatywnie wpłynąć na ich nastrój oraz poczucie bezpieczeństwa.
TŁUMACZ, ŻE NIE WSZYSTKIE INFORMACJE JAKIE DO NAS DOCIERAJĄ MOGĄ BYĆ PRAWDZIWE – w sieci jest wiele niepotwierdzonych, nieprawdziwych wiadomości, które mogą wywołać w nas niepokój, strach, przerażenie.
NIE SKŁADAJ OBIETNIC, KTORYCH NIE BĘDZIESZ MOGŁ DOTRZYMAĆ, np.: to na pewno szybko skończy się.
MÓW O EMOCJACH – nazwij je, podkreśl, że w tej sytuacji są one czymś naturalnym. Znajdź wspólnie z dzieckiem sposoby radzenia sobie z nimi.
PRZYTULAJMY SIĘ – to reguluje emocje zarówno dzieci, jak i dorosłych.
BUDUJ W DZIECKU POCZUCIE STABILNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA – zachowaj ten sam rozkład dnia w domu, szkole, realizuj zaplanowane zadania, cele, dbaj o sen, wspólnie spędzaj czas wolny, zachęcaj dziecko do podejmowania różnych aktywności.
W SYTUACJACH SKRAJNYCH, np.: dziecko jest bardzo niespokojne, wrogo nastawione, wykazuje zaburzenia snu, odżywiania, zaczęło nadmiernie przejawiać zainteresowanie bronią poszukaj profesjonalnej pomocy.
WALCZMY Z POCZUCIEM BEZRADNOŚCI, BEZSILNOŚCI – zachęcajmy do działania, aktywności nawet tej symbolicznej, to również przynosi ulgę w tak trudnej sytuacji.

BĄDŹMY UWAŻNI NA POTRZEBY INNYCH, WSPIERAJMY SIĘ.